Örnek 1 : Müşteri 50.000.000 TL’ye satın aldığı mal karşılığında 1500 DM veriyor. 1 DM = 40.000 TL kuru üzerinden satın alınarak aradaki fark TL olarak ödeniyor.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
100 KASA 60.000.0000
–YP kasası
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 50.000.000
391 HESAPLANAN KDV 7.500.000
100 KASA 2.500.000
–TL kasası
1500 C 40 000 = 60.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 2 : 31 Aralık tarihi itibariyle kasada mevcut yabancı paraların tutarları ve kayıt tarihindeki geçerli kurları aşağıdaki gibidir. 1000 DM tutarındaki yabancı para dönem içerisinde yapılan ihracatla ilgilidir.
Yabancı para
|
Miktarı
|
Değerleme kuru
|
31.12 kuru TL
|
ABD doları
|
1500
|
60.000
|
70.000
|
Alman markı
|
1000
|
40.000
|
50.000
|
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
100 KASA 25.000.000
–YP kasası
–Dolar 15.000.000
–Mark 10.000.000
601 YURTDIŞI SATIŞLAR 10.000.000
646 KAMBİYO KÂRLARI 15.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 3 : İşletme, 15 Haziran tarihinde kayıtlarına geçirdiği 5000 dolar tutarındaki çeki 1 Dolar=70.000 TL, 30 Haziran tarihinde tahsil için bankaya veriyor. Banka, çeki 1 Dolar=71.500 TL üzerinden karşılığın hesaba geçirildiğini bildiriyor.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
102 BANKALAR 357.500.000
101 ALINAN ÇEKLER 350.000.000
–Tahsildeki yabancı paralı çekler
646 KAMBİYO KÂRLARI 7.500.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 4 : Bankadaki döviz hesabımızda 10.000 Alman markı mevcuttur. Kayıt tarihindeki mark kuru 40.000 TL iken bilanço günü itibariyle 50.000 TL’dir. Banka ayrıca, TL cinsinden olan alacağımız için 20.000.000 TL faiz tahakkuk ettirdiğini ve bu tutar üzerinden 1.100.000 TL tutarında vergi ve fon payı keserek, kalan tutarın hesabımıza kaydedildiğini dekontla bildirmiştir.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
102 BANKALAR 118.900.000
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ ve FONLAR 1.100.000
642 FAİZ GELİRLERİ 20.000.000
646 KAMBİYO KÂRLARI 100.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 5 :İ şletme, banka kartı (slip) ile 20.000.000 TL (KDV hariç mal satmıştır. Daha sonra sliplar tahsil için banka şubesine gönderildiğinde, banka 500.000 TL komisyon keserek slip tutarını hesaba geçtiğini dekontla bildiriyor.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER 23.000.000
–Kredi kartları slipleri
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 20.000.000
391 HESAPLANAN KDV 3.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
102 BANKALAR 22.500.000
780 FİNANSMAN GİDERLERİ 500.000
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER 23.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 6 : Alış değeri 50.000 TL olan 1000 adet hisse senedinin dönem sonunda borsa değeri 45.000 TL’dir.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
654 KARŞILIK GİDERLERİ 5.000.000
119 MENKUL KIYMETLER DEĞ.
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 5.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
950 KANUNEN KAB. EDİLMEYEN
GİDERLER BORÇLU HS. 5.000.000
951 KANUNEN KAB. EDİLMEYEN
GİDERLER ALACAKLI HS. 5.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 7 : Alış değer 200.000.000 TL olan hisse senedinin yıl içindeki borsa değeri 150.000.000 TL olarak belirlenmiştir. Hisse senetleri izleyen dönemde 10 Nisan günü 175.000.000 TL’ye satılmıştır.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
654 KARŞILIK GİDERLERİ 50.000.000
119 MENKUL KIYMETLER DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 50.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN
GİDERLER BORÇLU HS. 50.000.000
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN
GİDERLER ALACAKLI HS. 50.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
İzleyen dönemde hisse senetlerinin satılması:
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
100 KASA 175.000.000
119 MENKUL KIYMETLER DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 50.000.000
110 HİSSE SENETLERİ 200.000.000
644 KONUSU KALMAYAN KARŞ. 25.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
952 VERGİYE TABİ OLMAYAN
KÂRLAR BORÇLU HS. 25.000.000
953 VERGİYE TABİ OLMAYAN
KÂRLAR ALACAKLI HS. 25.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 8 : İşletme müşteri A’ya150.000.000 TL (+ %15 KDV) kredili olarak mal satıyor. Malı kargo ile gönderiyor. Kargoya müşteri A adına 5.000.000 (KDV dahil) taşıma gideri ödeniyor. Kargo faturası A adına kesiliyor.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
120 ALICILAR 172.500.000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 150.000.000
391 HESAPLANAN KDV 22.500.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
120 ALICILAR 5.000.000
100 KASA 5.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 9 : İşletmeye 100.000 TL borcu olan müşteri A, 31 Aralık günü hesap mutabakatı için aranmış, yapılan araştırma sonucu arkasında bir sürü borç bırakarak öldüğü ve herhangi bir malvarlığı bulunmadığı, mirasçılarının da mirası reddettiği anlaşılmıştır.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
659 DİĞER OLAĞAN GİDER ve ZARARLAR 100.000.000
120 ALICILAR 100.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 10 : İşletme yönetim binasında ısınmada kullanmak üzere satın aldığı fuel-oil bedelinin tamamını gider olarak muhasebeleştirmiştir. Ancak dönem sonunda yapılan envanterde henüz kullanılmamış 12.500.000 TL’lik fuel-oil olduğu görülmüştür. (7/A seçeneği)
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
180 GELECEK AYLARA AİT GİD. 150.000.000
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 150.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 11 : İşletmenin iştiraki bulunan (A) işletmesinden 150.000.000 TL temettü tahakkuk ettiği bildirilmiştir.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
181 GELİR TAHAKKUKLARI 150.000.000
–Temettü gelir tahakkuku
640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ
GELİRLERİ 150.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Tahakkuk ettiği bildirilen 150.000.000 TL temettü geliri tahsil ediliyor.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
100 KASA 150.000.000
181 GELİR TAHAKKUKLARI 150.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 12 : İşletme sezon sonu itibariyle Temmuz ayında bakıma alınmış, Bakım-onarım birimi tarafından 2 yılda bir tekrarlanan, makinelerde bir takım parçalar değiştirilmiştir. Bunun için 240.000.000 TL harcama yapılmıştır.
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 10.000.000
–Bakım onarım gideri
180 GELECEK AYLARA AİT GİD. 50.000.000
280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 180.000.000
191 İNDİRİLECEK KDV 36.000.000
100 KASA 276.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Ağustos ayında yapılacak kayıt:
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 10.000.000
–Bakım onarım gideri
180 GELECEK AYLARA AİT GİD. 10.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Dönem sonunda gidere dönüşme süresi bir yılın altın inen harcamaların dönen varlıklara aktarılması:
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
180 GELECEK AYLARA AİT GİD. 120.000.000
280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 120.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 13 : İşletme 1 Kasım 1996 tarihinde iştiraklerinden birine faizi ile birlikte 2 yıl sonra tahsil edilmek üzere 1.000.000.000 TL nakden borç veriyor. Verilen borç için %80 faiz uygulanacaktır.
–––––––––––––01/11/1996–––––––––––––––
232 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 1.000.000.000
100 KASA 1.000.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
İlk iki ayın işlemiş olan faizlerinin gelirler alınması:
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
281 GELİR TAHAKKUKLARI 133,698.630
–faiz gelirleri tahakkukları
642 FAİZ GELİRLERİ 133.698.630
(1.000.000.000 C 80 C 61) / 36.500 =133.698.630)
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
İzleyen yıl 1997 yılı içinde aylık veya yıllık olarak işlemiş faiz yukarıdaki gibi yevmiye maddeleriyle kaydedilecek ve 14.ayın sonunda 933.698.930 TL’ye ulaşılacaktır. Bu miktarın 1997 yılında tahsil süresine 1 yıldan az kalması sebebiyle 181 GELİR TAHAKKUKLARI hesabına aktarılması. Önce 1997 yılı faiz tahakkuku
––––––––––––––31/12/1997––––––––––––––
281 GELİR TAHAKKUKLARI 800.000.000
642 FAİZ GELİRLERİ 800.000.000
(1 Milyar C 80 C 865) / 36500 = 800.000.000
––––––––––––––31/12/1997––––––––––––––
132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 1.000.000.0000
232 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 1.000.000.000
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
––––––––––––––31/12/1997––––––––––––––
181 GELİR TAHAKKUKLARI 933.698.630
291 GELİR TAHAKKUKLARI 933.698.630
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
1998 yılında işleyen faiz gelirleri tahsilat sırasında alınacaktır.
––––––––––––––31/10/1998––––––––––––––
100 KASA 2.600.000.000
132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 1.000.000.000
181 GELİR TAHAKKUKLARI 933.698.630
642 FAİZ GELİRLERİ 666.301.370
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
Örnek 14 : Vakıflar Bankasından 15/11/1999 tarihinde kısa vadeli 50.000 ABD doları karşılığında kredi alınmıştır. Kredinin alındığı tarihteki kur 1 dolar = 60.000 TL iken bilanço gününde değerleme kuru 1 dolar = 65.000 TL dir. (7/A seçeneğine göre)
–––––––––––––––– / ––––––––––––––––––
780 FİNANSMAN GİDERLERİ 250.000.000
–Banka kredisi kur farkları